Willy van Hemert (dl. 1)

Deze maand is het 65 jaar geleden dat de Nederlandse televisie officieel van start ging. De hoofdmoot van de eerste uitzending op 2 oktober 1951 was ‘De Toverspiegel’, een door Willy van Hemert geschreven en geregisseerd tv-spel, dat het begin was van diens loopbaan als auteur en regisseur van tientallen tv-drama’s en -musicals.
Aan deze en de vele andere activiteiten van Willy van Hemert – óók voordat de televisie op zijn pad kwam – zal Aether met door verschillende auteurs geschreven bijdragen in de komende tijd aandacht schenken. Deze eerste aflevering gaat over zijn leven tot 1945.

Hoewel Willem (Willy) Catharinus van Hemert, die 29 maart 1912 in Utrecht werd geboren, zich al in zijn middelbareschooltijd met toneel en cabaret bezighield, wees aanvankelijk niets er op dat hij zich beroepsmatig in die wereld zou gaan bewegen: hij ging voor priester studeren! Die studie was van korte duur en werd gevolgd door een nóg kortere studie rechten en economie. Maar daarna belandde hij als perschef bij de vermaarde Fritz Hirsch Operette. Hij trad ook in kleine rollen op en leerde Miep Kronenburg, koorlid en danseres, kennen, die eveneens kleine rolletjes speelde. Zij werd in 1936 zijn (eerste) vrouw. Uit het huwelijk werden vier kinderen geboren: Ellen, Hans, Ruud en Eric.

ln 1939 speelde Willy van Hemert in de revue Wij in Holland waarvan de populaire Lou Bandy de grote ster was. Verder werkten o.a. Hans Kaart en Loekie Bouwmeester mee. Twee jaar later stond hij opnieuw naast Bandy en Kaart op de planken, nu in de revue Zonder Bon, die zoals op de affiches stond vermeld “ten tonele werd gebracht door mevrouw L. Bouwmeester-Sandbergen”. Zij was de weduwe van Louis Bouwmeester, de in 1931 op jonge leeftijd – 47 jaar – overleden zoon van de gelijknamige, legendarische acteur. Louis jr. was de oprichter van zowel het operettegezelschap Die Haghezangers als van de Bouwmeester-revue.

Toen mevrouw Bouwmeester-Sandbergen zich in 1941 door de tijdsomstandigheden gedwongen zag haar gezelschap te ontbinden, kreeg Willy van Hemert het aanbod om voor de inmiddels genazificeerde ‘Rijksradio-omroep’ te werken. Hij ging op dat aanbod in en leverde teksten voor ‘bonte’ programma’s, waarin hij soms ook zelf optrad. Hij stelde verder ‘radio-filmprogramma’s’ samen, gebaseerd op Duitse films die op dat moment in de Nederlandse bioscopen draaiden, zoals Die goldene Stadt en Lache Bajazzo. Tegelijkertijd bleef het voor het theater werken.

PREMIÈRE
ln 1943 bracht een gezelschap onder leiding van Frans Mikkenie en Floris Meslier een succesvolle revue onder de titel Première. Willy van Hemert had er de teksten voor geschreven. Maar ook een ‘jonge Limburgse artist’ had enkele bijdragen geleverd. Die jonge Limburger was Toon Hermans. De uitvoerenden waren, behalve Toon zelf, Gerard Walden, Berry Kievits, Herman Tholen en Ellie Westermeier. Johnny Steggerda was de dirigent en het ballet stond onder leiding van Frans Muriloff.

NIET ZO FLAUW
Cor Dokter schreef in het weekblad Cinema en Theater van 6 augustus 1943: ‘Deze gehele revue is zeker wat de tekst betreft aanmerkelijk geslaagder dan wij veelal gewend zijn: talrijke trouvailles, geestige dialogen, scènes die niet zó flauw zijn. Het is dikwijls meer cabaret dan revue, waarmee slechts een kenschetsing gegeven wordt en niets kwaads bedoeld is. lntegendeel, de talenten van Willy van Hemert, de auteur, bewegen zich naar ons wil voorkomen toch in de richting van het cabaret’.
Dat laatste vonden Ko van den Bosch, Benny Vreden en Wim lbo ook. Toen zij het eerste programma van hun Leidschepleincabaret voorbereidden, dat 1 november 1943 in première zou gaan, trokken zij Willy van Hemert als één van hun tekstschrijvers aan. Een half jaar later, op 1 april 1944, stelde het Cabaret Ko van den Bosch zich voor met het programma Tusschen twee haakjes. Ditmaal tekende Willy van Hemert voor álle teksten. G.K. Krop vond ze in Cinema en Theater van 8 april 1944 “uitnemend. Zij spreken aan, ademen en zijn niet geforceerd.”

COLLEGE-HUMOR
Ook voor Ko van de Bosch’ volgende cabaretprogramma, Op het eerste gezicht, nam Willy van Hemert alle tekst voor zijn rekening, evenals voor Zoo juist verschenen. Over dat laatste programma schreef Leo J. Capit: “ln de laatste tijd doet in ons land de ietwat fatalistische, zeer speciale vorm van humor opgeld, die internationaal bekend is als ‘collegehumor’, welke het midden houdt tussen wat men enerzijds ‘droog’ en anderzijds ‘studentikoos’ zou kunnen noemen. Willy van Hemert toont zich een voorvechter van dit soort geestigheden, die inderdaad de op het ironische afgestemde cabaretsnaar op de juiste toonhoogte doet trillen.”
Veel lof had de recensent voor Pastorale in Mol een door Van Hemert zelf gebrachte monoloog: “Wellicht valt dit nummer een weinig uit de toon, doch het legt een sprekende getuigenis af van Van Hemerts talenten als auteur en voordrachtkunstenaar.”

WLLY EN TOON
ln augustus 1944 presenteerde Frans Mikkenie de revue Uitverkoop, waarvoor Willy van Hemert en Toon Hermans de tekst hadden geschreven. Net als in Mikkenies vorige revue, Première, werden de sketches door o.a. Berry Kievits en Gerard Walden gespeeld. A. Glavimans schreef in Cinema en Theater dat Uitverkoop “nòch een miskoop, nòch ‘goedkoop duurkoop’ is, doch een goede kleine revue die dankzij de auteurs en de vertolking eigenlijk de kern voor een uitstekende grote revue, met welke men ons na de oorlog zou kunnen verblijden, in zich draagt.”

Dat met name Willy van Hemert ons inde naoorlogse jaren op een totaal andere manier zou verblijden, daar kon de recensent uiteraard niet het flauwste vermoeden van hebben!

gerelateerde artikelen