Uit het plakboek van Jan Visser: Lekker kijken op woensdagmiddag

Veel mensen hebben goede herinneringen aan de programma’s die ze vroeger als kind graag zagen. Alkmaarder Jan Visser (geboren in 1947) legde al in de jaren ’50 van de vorige eeuw zoveel mogelijk indrukken vast in plakboeken. Een tijdsbeeld door de ogen van een jongen van toen.

Die jongen is inmiddels dus in de zeventig, maar de programma’s waar hij zo graag naar keek in zijn jeugd staan hem nog helder voor de geest. “De poppenserie Dappere Dodo bijvoorbeeld, De verrekijker, Pipo de Clown, en vooral Morgen gebeurt het. Dat vond ik geweldig. Het was een soort science fictionserie van de AVRO, geschreven door Mies Bouhuys, met Ton Lensink als professor Plano, een uitvinder die kon praten met mensen in de ruimte. De geheimzinnigheid sprak tot mijn verbeelding, want praten met mensen in de ruimte kon natuurlijk helemaal niet! Maar ik keek ook graag naar Wie wil mijn marmotje zien? van de NCRV, met Han Rensenbrink die voor Artis werkte, waarin kinderen hun huisdier lieten zien.”

Visser hield allerlei gegevens bij over de tv-programma’s. “Ik knipte van alles uit kranten en omroepgidsen. Wij hadden zelf thuis het blad van de AVRO, de buren waren lid van de KRO en van weer andere mensen kreeg ik de gidsen van de NCRV en de VARA. Al die knipsels bewaarde ik in doosjes en die stopte ik dan met foto’s en teksten in plakboeken. Jaren geleden hoorde ik een programma op de radio, Ach ja, de jaren vijftig van de VARA, over de radio in de jaren ’50 en toen heb ik materiaal uit die plakboeken in een nieuw boek gezet, dat ik heb laten inbinden.” In dat boek zitten niet alleen Vissers herinneringen aan de tv-programma’s die hij als kind zag, maar ook knipsels en foto’s van radiomakers, musici, voetballers en wat verder maar zijn aandacht trok. Visser: “Ik was onder meer gek op hoorspelen en hield ook lijsten bij van hoe vaak de acteurs elke week te horen waren geweest. Ik beleefde het allemaal heel intens.”

Klerewijf
Televisiekijken kon Visser als kind eerst niet thuis. “Wij hadden die eerste jaren geen toestel. Dus ging ik met vriendjes samen kijken bij andere mensen in de buurt in Alkmaar, vooral bij het echtpaar Metselaar. Als we naar De verrekijker keken, een soort voorloper van het Jeugdjournaal met bijdragen uit allerlei landen, gingen we raden uit welk land het volgende filmpje zou komen. Dan riep mevrouw Metselaar dat we stil moesten zijn. Tot we een keer niet welkom waren op ‘onze’ woensdagmiddag. Dat deed pijn! We waren zo kwaad, dat we op straat liepen te schelden op “dat klerewijf van Metselaar”. En toen we eens Morgen gebeurt het niet konden zien, zijn we de hele buurt afgestruind. Uiteindelijk konden we toch kijken bij de weduwe Koppies, die we niet eens kenden, en kregen we een kopje thee en een koekje toe. Televisiekijken was ontspanning en een sociale activiteit. We leefden echt toe naar de woensdagmiddag, dan zeiden we tegen elkaar: “Straks lekker tv kijken!” Terwijl het aanvankelijk maar een uurtje per week was. Humor vond ik heel belangrijk in een programma en spanning, geheimzinnigheid, avontuur.”

Visser werd leerkracht in het basisonderwijs, en televisie speelde een rol in zijn werk. “Ik las graag voor in de klas, onder meer de verhalen over Pipo de Clown en dan deed ik ook de stemmetjes. Met de klas keken we vroeger naar de schooltelevisie, eerst van de NOT. En op vrijdagochtend keken we naar het Schooltv-Weekjournaal, daar hoorde ook een blad bij zodat je de kinderen op de onderwerpen kon voorbereiden. En de serie Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? was een inspiratiebron voor één van musicals die ik heb gemaakt voor de afsluiting van het laatste schooljaar.”

Visser is gezegend met een goed geheugen, maar hij heeft ook altijd van alles bijgehouden. Zo is hij al in 1954 begonnen met het verzamelen van knipsels en dergelijke over voetbalclub Alkmaar 54, voorloper van het huidige AZ, waarvan Visser de archivaris is. Dat heeft hem ook zelf voor de camera gebracht. “Voor RTV Noord-Holland bijvoorbeeld, daar heb ik een tijd een eigen quiz gehad rond AZ. En voor FOX, nu ESPN, heb ik meegewerkt aan een AZ-magazine, met de historische rubriek Snuffelen met Jan. Die titel deed me wel erg aan Malle Pietje denken. Ach, je moet altijd iets van een kind in je houden.”

gerelateerde artikelen