Marie Hippolyte Rose zong voor Edison

Leslie’s Weekly publiceerde in 1878 deze illustratie van wat als een eigen opname van de wereldberoemde operazangeres Marie Hippolyte Rose werd omschreven. Edison was altijd uit op het combineren van vocale beroemdheden met zijn nieuwste fonograaf, ik schreef daar eerder over in Aether. De redacteur die het bijschrift componeerde, maakte het wel erg bont: “De zangeres Marie Hippolite Rôze legt luid zingend haar stemgeluid vast door een aria te zingen voor een bladtin fonograaf type Edison”. Verder wijst hij nog op de noodzaak om de cilinder in een constante snelheid te draaien omdat anders “laag gegrom” of “hoog gegil” zou klinken bij het afdraaien van de rol. Maar: “luid zingend”? Het is toch duidelijk dat Marie hier helemaal niet zingt en eerder in diep gepeins is verzonken? En trouwens: zittend zingen? Daar heeft elke professionele vocalist een grote hekel aan. En bovendien zou een wereldster van de status van Marie Rose echt niet zelf de rol hebben willen draaien. Dat had ze ongetwijfeld een gedienstige voor haar laten doen, opdat zij zich op niets anders dan de muziek en vooral op de interpretatie van de tekst kon concentreren. Er is ook iets mis met de verhoudingen in deze tekening. De Edisonrol was 11 cm lang, later werd er ook nog een iets grotere uitgebracht. Maar de hier afgebeelde rol zou, indien rechtop gezet, gemakkelijk van Marie’s taille tot haar kin reiken, een wel erg grove overdrijving.

Wie was die Marie Rose? Ze werd in Parijs geboren in 1846 en werd door haar ouders al jong naar Engeland gestuurd “voor haar opvoeding”. Terug in de Franse hoofdstad bezocht zij het Conservatoire waar ze les kreeg van onder anderen Daniël Auber, de later bekende componist van La Muette de Portici en Fra Diavolo. Toen ze zestien jaar oud was debuteerde zij aan de Opéra Comique in Parijs en kreeg zij een vast contract. Georges Bizet dacht aan haar voor zijn Carmen, maar die rol weigerde ze omdat ze die te scabreus vond. Later zou zij er echter grote triomfen mee vieren. In 1876 verbond zij zich aan de Carl Rosa Company voor een tour door Engeland en Schotland met op het programma Manon. In 1878 schitterde zij als Leonora in Donizetti’s La favorita. Haar grote triomf in de Verenigde Staten, met als hoogtepunt de hoofdrol in Carmen, duurde van 1883 tot 1889. Ze nam afscheid van de bühne in 1894 en overleed in 1926. Ze werd begraven op Père Lachaise in Parijs. Edison, de slimme commerçant, vond in Marie Rose een ideaal boegbeeld voor zijn sensationele uitvinding. Immers, wanneer zo’n wereldberoemde diva de fonograaf wilde gebruiken om haar geliefde stem op vast te leggen, dan moest dat toestel wel van een eerste klas kwaliteit zijn. Wie nu rollen uit die tijd beluistert, kan dat bijna niet geloven.

gerelateerde artikelen