Voor zijn boek 100 Jaar Hilversum Mediastad interviewde Peter Schavemaker onder andere VARA-radiocoryfee Joop Söhne. Co de Kloet, die vele jaren met hem samenwerkte, haalt herinneringen op aan de leukste onderwijzer uit zijn jeugd.
Soms gebeuren er dingen, die je nooit zou kunnen bedenken. Na de Tweede Wereldoorlog ontstaat er op de openbare lagere school in Kortenhoef een vacature. Ik zit op die school en heb tot dan toe onderwijzers meegemaakt, zoals bijna alle onderwijzers toen waren: vormelijk, streng, weinig toegankelijk, autoriteiten. Maar dan stapt op zekere dag een heel ander type die vacature binnen. Een jonge enthousiaste man, nog niet zo heel lang van de kweekschool, die een totaal andere sfeer de klas inbrengt: licht, vrolijk, aandacht, niks autoriteit dus. Hij vertelt veel en leest iedere dag voor, voordat de bel gaat. Hij praat als een gewoon mens. In de korte tijd, dat hij op de school Kortenhoef les geeft, wordt hij een populaire onderwijzer. Tot zover Kortenhoef. Vele jaren later, in 1956, word ik als administratief medewerker op de afdeling jeugduitzendingen aangenomen bij de VARA. Mijn directe chef blijk ik maar al te goed te kennen. Van die lagere school van toen. Die aardige onderwijzer. Zijn naam: Joop Söhne.
Jeugdprogramma’s
Hij haalt zijn onderwijzersakte op de rijkskweekschool in Hilversum, de plaats waar hij is geboren en altijd gedurende zijn werkzame leven zal blijven wonen. Hij staat maar kort voor de klas en wordt door de VARA – een onderwijzersomroep, zeggen ze, die de mens wat wil leren – aangenomen als omroeper. Een mooi vak, dat veel aandacht krijgt, omroepers zijn vaak bekende Nederlanders, maar al gauw vraagt de VARA hem jeugdprogramma’s te gaan maken. In 1954 krijgt hij de leiding van de afdeling jeugduitzendingen als opvolger van Gabri de Wagt. Het is de tijd dat de AVRO Minjon ontwikkelt met Herman Broekhuizen en Gerrit den Braber, dat nogal wat publiciteit krijgt. Programma’s voor de jeugd van klein tot groot vormen dan een genre waarvan alle omroepen veel werk maken.
In 1970 volgt hij Joop Koopman op als hoofd van de afdeling gevarieerde programma’s. Dat is zijn laatste functie in de programmasfeer, want in 1973 wordt hij adjunct-directeur van de radiodienst. Zo ging dat in het radiobedrijf van toen. Succesvolle programmamakers maken promotie en treden uiteindelijk toe tot de leiding. De VARA zit dan in een van de moeilijkste tijden van haar bestaan. Vergaderen, discussies, conflicten, politieke tegenstellingen, verdachtmakingen, noem maar op en al dat gedoe is helemaal niks voor Joop Söhne, de aardigste en vriendelijkste man van de wereld. Veel slapeloze nachten zijn het gevolg. In 1983 vindt er bij de VARA-radio een reorganisatie plaats en Joop gaat met vervroegd pensioen. Hij is dan zestig jaar.
Het is ondoenlijk om hier al zijn programmatische activiteiten op te sommen. Hij presenteert, regisseert, stelt samen, en coacht, strooit zijn kwaliteiten door heel veel programma’s. Daarom een paar duidelijk in het oog springende successen. De afdeling Jeugduitzendingen vervaardigde onder zijn leiding en met zijn directe inbreng heel wat veelbeluisterde programma’s. Olleke bolleke, het kleuterprogramma, maakte hij vrijwel zijn eentje, twintig jaar lang. Het werd misschien niet zo bekend als Kleutertje luister van de AVRO, maar werd door de luisteraars eveneens hogelijk gewaardeerd. Dat gold zeker ook voor Multiplex voor de jeugd van rondom de twintig, waarin de beginnende verandering van de jeugdcultuur al een beetje doordrong, met medewerkers als Cees Nooteboom en Hans Sleutelaar. Aankomend talent kreeg beperkt een kans. Hij was als afdelingleider een stuwende kracht achter Tijd voor teenagers (1959), een razend populair platenprogramma en Uitlaat (1963) dat een nieuwe opvatting van radio maken lanceerde en het begin was van de zegetocht van Wim de Bie en Kees van Kooten.
Vrouwenprogramma’s
Hij bemoeide zich jarenlang met progamma’s voor de vrouw, nadat omroepbaas Jan Broeksz een moderne opzet wilde en zijn vertrouwen in Joop stelde. Mia Smelt van de KRO stal al enige tijd de show met Moeders wil is wet en Joop ging welgemoed de concurrentie aan. De titels klinken weinig modern Als de stofzuiger zwijgt, Als de was droogt, Op de koffie, radioweekblad voor de werkende vrouw, maar het moet gezegd: de VARA was er erg tevreden mee. Maar aan alles komt een eind. Hanneke Groenteman nam de zaak over en bedacht Hoor Haar. Ten slotte mag het zaterdagmorgenprograma Z.O., later Z.O.135 niet onvermeld blijven. Actualiteiten, interviews, muziek. Hij presenteerde het in het begin, later zaten Letty Kosterman en Herman Stok achter de microfoon.
Zoals gezegd, er is meer, veel meer. Hij regisseerde en coachte bijvoor- beeld in de cabaretsfeer en ook daar is veel moois uit ontstaan. Persoonlijk heb ik veel aan Joop te danken, want hij leerde mij het radiovak. Samen stelden wij Multiplex samen, deden op vrijdag de leesrepetitie, de microfoonrepetitie, de opname en de montage, dat laatste tot soms diep in de nacht. Zo intensief maakten we wekelijks een van onze radioprogramma’s. Ook hebben we De Vlooienkar geschreven, een zangspel met tekeningen van Fiep Westendorp, en monteerden we in 1982 een nacht lang een Wim Kan- uitzending tot een soepel lopende langspeelplaat. We beleefden de gouden tijd van de VARA-radio, toen het medialandschap nog begrijpelijk was.
