De coronaperiode, toen optreden grotendeels onmogelijk was, benutte Wieteke van Dort om een oud project op te pakken: de filmbeelden van de reis die ze jaren eerder met Willem Nijholt en Yvonne Keuls naar Indonesië had gemaakt. “We hebben het gemonteerd tot 9 afleveringen van 40 minuten,” vertelt ze. Materiaal dat, tot haar spijt, nog nooit is uitgezonden.
“We wilden een tv-serie maken over alles wat Nederland en Indonesië met elkaar verbindt,” legt ze uit. En dat is veel. “Boeken, gedichten, liedjes, dans,” somt ze op. Grote bron van inspiratie was voor haar het boek De atlasvlinder van Aya Zikken. De serie, die nu kant en klaar ligt te wachten op een omroep die het programma wil uitzenden, kreeg dezelfde titel. “Ik bewonder Aya Zikken en de atlasvlinder vind ik een mooi beeld, de volwassen vlinders leven maar kort. Vluchtig, maar prachtig.” Tijdens de reis door Indonesië las ze allerlei fragmenten voor, waaronder ook een stuk uit het boek van Zikken.
Madoera
Van Dort, Nijholt en Keuls kenden elkaar al jaren en hebben alle drie Indonesische ‘roots’: Van Dort werd geboren in Soerabaja, Nijholt in Gombong en Keuls in Jakarta (destijds nog Batavia geheten). Ze bezochten tijdens de reis, die verdeeld was over twee jaren, tal van plekken op onder meer Java en Bali die voor hen betekenisvol waren. Van Dort: “Willem Nijholt en ik zijn bijvoorbeeld op het eiland Madoera geweest, vlak voor de kust van Soerabaja. Willems vader was daar vroeger gestationeerd als KNIL-officier.” Ze filmden niet alleen de prachtige natuur, maar hadden ook veel gesprekken met de mensen die ze tegenkwamen. De contacten waren hartelijk. “Indonesiërs vinden het leuk dat je komt. Ze koesteren het verleden als een mooie erfenis. In Gombong vertelde Willem aan mensen dat hij daar was geboren en liet als bewijs zijn paspoort zien. Dat vonden ze geweldig.”
Crew
Van Dort, Nijholt en Keuls hadden overal een eigen filmcrew bij zich. “Cameraman Wim Wijnhoven bijvoorbeeld, maar ook visagist Roberto Dresia was erbij. Willem en hij konden heel goed oude filmsterren nadoen, we hebben enorm gelachen.” De reis werd georganiseerd door Antonio Meijer, die, net als Van Dort, ook zakelijk een belang heeft bij de beoogde tv-serie. Die is tot nu toe niet van de grond gekomen. De beelden die in Indonesië werden gedraaid, liggen op de plank. Lange tijd in ruwe versie, maar inmiddels gemonteerd. Van Dort: “Monteren in een studio is duur en ons geld raakte op. Tijdens corona hebben we mijn achterkamer tot studio verbouwd en hebben regisseur Amjad Jahar, een editor en ik het materiaal verwerkt tot 9 afleveringen. Er moet alleen nog wat ondertiteld worden, verder is het af.”
De atlasvlinder was het laatste grote project dat ze ondernam met Willem Nijholt, die op 23 juni 2023 is overleden. Van Dort was op dat moment in Indonesië. “We hadden regelmatig contact en ik heb hem ook nog bezocht toen hij ziek was geworden, maar toen hij overleed was ik op Bali. Zijn uitvaart heb ik helaas gemist, ik kwam te laat aan. Maar twee voormalige Oebele-meisjes hebben een tekst van mij voorgelezen, zodat ik er toch een beetje bij was.” En wie weet zijn ze samen toch nog een keer te zien, als De atlasvlinder alsnog op televisie komt.