Jan Jaap Kassies, Peter Schavemaker en Grietje Hoogland stonden dit voorjaar aan de wieg van een nieuwe traditie: Aether is niet langer alleen een blad, je kunt er ook naartoe. Op zondag 23 april vond de eerste editie van Aether Live plaats in het gebouw van Beeld en Geluid in Hilversum.
Beeld en Geluid organiseert sinds het begin van dit jaar op de zondagen speciale activiteiten, zoals colleges, lezingen en filmvertoningen. Elk kwartaal, kort na het verschijnen van de nieuwe editie van Aether, is in dit kader ‘onze’ special: Aether Live. Auteurs lichten onderwerpen uit het blad nader toe, met behulp van archiefmateriaal uit de collecties van Beeld en Geluid.
Aether-redacteur Jan Jaap Kassies trapte de eerste Aether Live af met een virtuele rondleiding langs de schatten van de Muziekbibliotheek van het Muziekcentrum van de Omroep. Zo bevindt zich tussen de vijf kilometer bladmuziek in de kelders van het MCO-gebouw (vroeger het VARA-gebouw) aan de Hilversumse Heuvellaan de partituur van een musical, geschreven door Toon Hermans. Het is maar één van de vele unieke stukken in de MCO-collectie, die Kassies als oud-medewerker van de Muziekbibliotheek als geen ander kent. De Muziekbibliotheek werd in 2013 als gevolg van een ingrijpende bezuiniging gesloten. Inmiddels heeft de overheid ruim een miljoen euro uitgetrokken om de verzameling een nieuwe toekomst te geven. Een deel van de bladmuziek was al gedigitaliseerd (te vinden op www.muziekschatten.nl).
Kassies lardeerde zijn rondgang langs de bijzondere werken met oude opnamen uit het archief van Beeld en Geluid van de betrokken musici. Ook stond hij stil bij het project dat hij enige tijd geleden deed in samenwerking met Vrije Geluiden van de VPRO: een aantal unieke werken, waaronder een pianotrio van Hans Henkemans, opnieuw uitgevoerd door onder andere oud-MCO-musici. Kassies’ lezing is hieronder te beluisteren (excuses voor de inferieure geluidskwaliteit).
100 jaar Mediastad
In 1918 werd in Hilversum de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek gevestigd, volgend jaar een eeuw geleden dus. Mediajournalist Peter Schavemaker gaf tijdens de bijeenkomst een voorproefje van zijn nieuwe boek 100 Jaar Hilversum Mediastad. De komst van de NSF leidde tot de oprichting van de publieke omroepen. In zijn boek, dat eind oktober moet verschijnen, belicht Schavemaker de geschiedenis van de Mediastad. Compleet met interviews met levende legenden uit de omroepwereld, onder wie Koos Postema en John de Mol jr.
Schavemaker werkt al jaren ook zelf voor verscheidene omroepen en heeft dus een flink deel van die honderdjarige geschiedenis van nabij meegemaakt. Hij kent de wereld die hij beschrijft van binnenuit. Zijn nieuwe boek 100 Jaar Hilversum Mediastad is thematisch van opzet. Hierdoor is het geen droge opsomming van feiten en weetjes in chronologische volgorde, maar schetst het een beeld van de veelzijdige omroephistorie. Schavemakers heeft daarvoor ongeveer zestig mensen geïnterviewd, die een rol spelen of speelden in die honderd jaar.
Verbinden
Cultuurwetenschapper Grietje Hoogland dook in het succes van The Passion. Ze maakte onder meer een analyse van de tweets die rond het programma zijn verstuurd. De opvoering van het verhaal van de lijdensweg van Jezus blijkt weinig evangeliserende waarde te hebben, hoewel verspreiding van het geloof wel een doelstelling van de makers is. Slechts één tweet geeft aan dat een niet-gelovige zich verder in het verhaal wil verdiepen. Andere tweets die over het geloof gaan, komen van mensen die al kerkelijk waren.
Toch keken er ook dit jaar weer 3 miljoen mensen naar The Passion. Uit de tweets van eerdere edities, die Hoogland bekeek, blijkt dat veel televisiekijkers en toeschouwers langs de kruisroute even willen laten weten dat ze het hebben gezien of dat ze erbij zijn geweest. Over de keuze van de liedjes en de artiesten die het verhaal vertellen en uitbeelden, wordt verschillend geoordeeld.
Wat The Passion een succes maakt (althans in kijkcijfers gemeten) is volgens Hoogland het vrij sobere beeld als het gaat om het aantal personages, hun aankleding en de decors, elk jaar in een andere stad. Het programma wordt daardoor geen spektakelstuk. Verder vinden veel mensen het aantrekkelijk als er een duidelijk verband wordt gelegd met de actualiteit, zoals een aanslag of de vluchtelingenproblematiek. Hoewel evangelisatie dus niet erg slaagt, lukt het The Passion wel om mensen met elkaar en de stad van handeling te verbinden.
De volgende Aether Live-bijeenkomst is op 9 juli in het Instituut voor Beeld en Geluid
